ماه اکتبر، ماه آگاهی بخشی سرطان پستان

هدف نام گذاری یک ماه به نام آگاهی بخشی سرطان پستان در دنیا، افزایش توجه و حمایت جهت آگاهی بخشی در خصوص تشخیص زودهنگام، درمان و مراقبت های تسکینی در مورد این سرطان است.

ماه اکتبر، ماه “آگاهی رسانی در مورد سرطان سینه” است. چقدر در مورد سرطان سینه می دانید؟ آیا علائم این بیماری، راه های درمان و پیشگیری از سرطان سینه را می شناسید؟ می دانید که سرطان سینه در سال، چه تعداد از زنان را به کام مرگ می کشاند؟ هر ساله در سراسر جهان، ماه اکتبر به عنوان ماه آگاهی از سرطان سینه پاس داشته می شود

تعریف: سرطان سینه یا سرطان پستان به نوعی سرطان گفته می شود که از بافت پستان آغاز می شود و رشد بدخیم سلول های سرطانی در بافت پستان است. زن بودن مهم ترین عامل احتمال بروز سرطان پستان است اگرچه مردان نیز به این سرطان مبتلا می شوند اما احتمال آن در زنان بیش از صد برابر است. در کشورهای غربی این بیماری بیشتر در سنین بالای ۵۰ سال دیده می شود ولی در کشور ما بیماران جوان تر هستند و در بسیاری از موارد به علت عدم آگاهی از علائم بیماری در مراحل پیشرفته تری مراجعه میکنند.

  • عوامل غیرقابل تغییر

  • جنسیت
  • سـن: احتمال ابتلا به سـرطان پسـتان با بالا رفتن سـن بیشـتر می شـود. یشتر موارد ابتلا به سـرطان پستان در زنان بالای ۵۰ سـال پیـش می آید.
  • عوامل ژنتیکی : حدودا ً ۵درصد زنان به شـکل ارثی به سـرطان پسـتان مبتلا می شـوند.در برخی موارد آزمایش هـای ژنتیکـی، ایـن تغییـرات را در خانواده هایی کـه سـابقه سـرطان پسـتان دارند، مشـخص می کنند.
  • سـابقه خانوادگـی سـرطان پسـتان: ابتلای مـادر، یـا خواهـر و دختر بـه خصـوص در صورتـی کـه آن عضو خانواده قبل از چهل سـالگی به سـرطان پسـتان مبتلا شـده باشـد، بیشتر است.هم چنین ، سابقه سرطان پستان در سایر افراد فامیل (خانواده مادری و پدری)
  • سـابقه فردی ابتلا به سـرطان پسـتان: افـرادی که قبلا در یک پسـتان سـرطان داشـته اند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان در پستان دیگر هستند.
  • نژاد
  • بافت پستان متراکم
  • دوره های قاعدگی،بلوغ زودرس (قبل از ۱۲سالگی) و یائسگی دیررس (بعد از ۵۵ سالگی)قبلی سابق رادیوتراپی قفسه سینه
  • عوامل قابل تغییر

  • اولین زایمان فول ترم (رسیده) بعد از ۳۰ سالگی
  • مصرف قرص های ضد بارداری ، تأثیـر آن بر اسـاس نـوع هورمون مصرفی، سـن شـروع، مـدت مصرف وتداوم مصـرف آن متفاوت است.
  • مصرف هورمـون جایگزین بعد از یائسـگی، در حـال حاضر تجویـز این داروها بـا نظر گرفتن شـرایط هر فرد وفوایدو مضرات آن صورت می گیرد.
  • شـیردهی ،اگر شـیردهی مداوم تـا ۱/۵ – ۲سـال ادامـه یابد باعـث کاهش خطر بروز سـرطان پستان می شود.
  • مصرف الکل
  • افزایش وزن یا چاقی بعد از یائسگی
  • فعالیـت بدنی، برخـی مطالعات نشـان داده اند کـه تنها چند سـاعت فعالیت بدنی مناسـب در هفتـه، می تواند خطر این سرطان را تا ۳۰درصد کاهش دهد.
  • رژیم هـای غذایی حـاوی چربی بـالا، به عنـوان عامل خطرسـاز و بالعکـس رژیم های حاوی میوه و سبزیجات زیاد به عنوان رژیم های محافظتی در برابر سرطان پستان معرفی شده اند.
  • علائم و نشانه ها

  • توده در سینه:

توده های مشکوک به سرطان در لمس به صورت سفت یا سخت، گاه غیر متحرک و با چسبندگی به اطراف لمس می شوند.اغلب این توده ها منفرد و بدون درد هستند.توده هایی که پس از اتمام پریودی برطرف نمی شوند.

  • تغییرات پوست سینه:

این تغییرات به صورت فرورفتگی و یا تو کشیدگی پوست پستان بروز می کند. فرورفتگی پوست پستان ممکن است به طور ثابت و مشخص وجود داشته باشد و یا در حالات خاصی از معاینه پستان دیده شود.وجود حفره های کوچک متمایل به رنگ سرخ مانند پوست پرتقال روی سینه می تواند علامت سرطان پیشرفته سینه باشد.

  • تغییرات نوک سینه:

در بعضی افراد فرورفتگی نوک پستان ممکن است بعد از شیردهی یا پس از دوران بلوغ ایجاد شود که معمولا به طور خودبه خودی و یا با دستکاری خود فرد به حالت اول برمی گردد در حالی که در سرطان این فرورفتگی حالت ثابت دارد و با معاینه دقیق پستان ممکن است وجود غده ای در زیر نوک و هاله پستان مشخص شود. قرمزی و خارش نوک پستان همراه پوسته پوسته شدن و ترک خوردن آن می تواند علامت نوعی از سرطان به نام پاژه باشد مگر اینکه خلاف آن ثابت شودسرطان ۱

  • ترشح مایع از نوک سینه:

که می تواند به صورت خودبه خودی باشد به رنگ های مختلف مشاهده می شود( سفید، قهوه ای، آبی، خاکستری، قرمز، سبز و یا بدون رنگ). ترشح ناشی از سرطان پستان معمولا خون واضح و یا خونابه ای یا در برخی موارد بی رنگ است.

  • بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل:

آنچه که از اهمیت ویژه ای برخوردار است این است که بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل می تواند به دلیل ضایعات خوش خیم و حتی التهاب ها و ضربه به دست و یا پستان باشد بنابراین اگرچه این علامت بیمار را به سمت بررسی های بیشتر هدایت می کند ولی باید دانست که این حالت از ابتدا نگران کننده نیست.

  • تغییر اندازه سینه:

گاهی اوقات به علت بزرگی بیش از حد یک تومور و یا التهاب قابل توجه دور تومورهای کوچک تر پستان در یک طرف به طور واضحی بزرگ تر از طرف مقابل می شود.البته اندازه دو پستان در افراد سالم نیز کاملا مشابه نیست ولی بزرگی یک پستان نسبت به طرف دیگر که اخیرا ایجاد شده است باید مورد توجه قرار بگیرد و با انجام معاینه از عدم وجود توده و سلامت پستان مطمئن شد. گاهی هم تومورهای خوش خیم و نیز ضربه به پستان، خونریزی و یا التهاب ناشی از تجمع شیر در پستان و کیست های بزرگ باعث این عدم تقارن می شوند که با معاینه و استفاده از روش های تشخیصی می توان نوع آن ها را تعیین نمود.

  • تفاوت تومورهای خوش خیم و بدخیم

باید گفت که در تمام تومورها رشد سریع و زیاد سلول ها وجود داردخواه این  تومور خوش خیم باشد یا بدخیم. آنچه حائز اهمیت است و تفاوت اصلی این دو نوع تومور را سبب می شود این است که روند زیاد شدن سلول ها در تومورهای خوش خیم در مرحله مشخصی متوقف می شود ولی در تومورهای بدخیم به صورت غیر قابل مهار ادامه می یابد. این رشد سلولی در تومورهای بدخیم که همان سرطان است تا حدی ادامه می یابد که در صورت عدم درمان تمامی قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار داده و از کار می اندازد این در حالی است که این اتفاق هرگز در تومورهای خوش خیم اتفاق نمی افتد.

  • انواع سرطان سینه

  1. سرطان مجرایی:

۸۵ تا ۹۰ درصد افراد مبتلا به سرطان سینه دچار این نوع سرطان هستند. در این نوع فقط در داخل مجرای سینه سلول های سرطانی رشد میکنند. اگر توده کوچکی را در سینه احساس کردید و یا از نوک سینه ترشحاتی خارج شد فورا به پزشک مراجعه کنید.

  1. سرطان لوبولی:

۸ درصد افراد مبتلا به سرطان سینه دچار این نوع عارضه هستند. وجود توده سفت،تورم،تغییر ظاهر سینه و نوک سینه برگشته همه جزء علائم این سرطان است.

  1. سرطان التهابی سینه:

این نوع سرطان در پوست رخ می دهد و موجب قرمزی و ورم سینه می شود و ظاهر سینه را ملتهب می کند اگر علائم زیر را داشتید فورا به پزشک مراجعه کنید: اندازه سینه به طور ناگهانی بزرگ شود،پوست سینه شبیه پوست پرتقال شود، پوست سینه دائما در حال خارش باشد، سینه گرم و سفت شده باشد، سینه دردناک باشد، نوک سینه تو رفته باشد و ورم گره لنفاوی زیر بغل وجود داشته باشد.

  • تشخیص سرطان سینه

شروع سرطان سینه با سایر انواع سرطان متفاوت است. این بیماری که در مراحل اولیه علائم زیادی ایجاد نمی­کند، تشخیص زودهنگام را دشوار می کند. از آنجایی که این بیماری تا مراحل پیشرفته علائم واضحی از خود نشان نمی دهد، برای تشخیص بیماری در مراحل اولیه، لازم است زنان به طور منظم خودآزمایی و غربالگری پستان را انجام دهند. این غربالگری ها باید با معاینه فیزیکی (توسط پزشکان مجرب در پستان) سونوگرافی پستان در زنان زیر ۴۰ سال و معاینه فیزیکی ، سونوگرافی و ماموگرافی در زنان بالای ۴۰ سال انجام شود. در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی انجام ماموگرافی هر ۲ سال یکبار و برای افراد بالای ۵۰ سال سالانه توصیه می­‌شود. افزودن روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MR) به روش‌های تشخیصی در ساختارهای پستانی با سینه متراکم و سفتی منتشر، تشخیص را آسان‌تر می‌کند.

  • خودآزمایی سرطان سینه

معاینه سرطان پستان از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا در مراحل اولیه علائم واضحی وجود ندارد. تشخیص زودهنگام سرطان سینه بیشتر در نتیجه معاینات انجام شده توسط خود بیماران امکان پذیر است. کنترل سرطان سینه که خود بیماران انجام می دهند، ناحیه سینه و زیر بغل را پوشش می‌دهد. به طور کلی این بررسی ها که باید ماهی یک بار توسط خانم های بالای ۲۰ سال انجام شود، زود تشخیص داده می‌شود.

این کنترل‌ها باید ۵-۴ روز پس از پایان دوره قاعدگی که اثر هورمون ها کمتر از حد طبیعی است انجام شود. معاینه سینه را می‌توان در مقابل آینه، زیر دوش یا در حالت درازکش انجام داد. در مقابل آینه در محیطی با نور کافی لازم است اطراف و زیر سینه ها، نوک سینه ها و زیر بغل ها را با دست و به صورت چشمی و با بالاتنه برهنه بررسی کرد.

اول از همه، هر گونه ناهنجاری در اندازه، تقارن و رنگ سینه  ها جلوی آینه. افتادگی نوک پستان؛ پوست سینه باید از زوایای مختلف بررسی شود تا مشخص شود که آیا قرمزی وجود دارد یا خیر. سپس همان مشاهده را باید با بازوهای بالا رفته انجام داد. در این مرحله باید توجه داشت که آیا تورم به خصوص زیر بغل وجود دارد یا خیر. در معاینه دستی که می‌تواند به صورت درازکش یا ایستاده انجام شود، بررسی می‌شود که آیا توده زیر سینه، نوک سینه و زیر بغل وجود دارد یا خیر.

در لمس ایستاده باید از دست چپ برای سینه راست و از دست راست برای سینه چپ استفاده شود. دور سینه و زیر بغل باید با انجام حرکات دایره ای با انگشت اشاره، وسط و حلقه و کمی افزایش فشار بررسی شود. در لمس انجام شده در وضعیت خوابیده به پشت، بازوی راست باید بالای سر برای کنترل سینه راست و بازوی چپ برای کنترل سینه چپ قرار گیرد. در این مرحله لازم است یک حوله یا بالش زیر شانه­ ها برای معاینه گذاشته شود. درست مانند ایستادن باید با حرکات دایره ای بررسی شود که آیا توده ای در اطراف سینه و زیر بغل وجود دارد یا خیر.

در عین حال، نوک پستان باید برای بررسی ترشح یا خونریزی فشرده شود. در صورت مشاهده توده یا توده در حین انجام این حرکات، مراجعه به مراکز درمانی ضروری است.

  • سن و زمان درست ماموگرافی

بافت سینه در زنان زیر ۴۰ سال متراکم است و ماموگرافی نمی تواند ضایعات را به درستی تشخیص دهد همچنین در این سنین بافت سینه به اشعه دستگاه حساس است و ممکن است سلول هایش تحریک شوند. بنابراین بهترین زمان برای انجام ماموگرافی غربالگری سنین بالای ۴۰ سال است. در زنان زیر ۴۰ سال برای غربالگری از سونوگرافی و ام آر آی استفاده می شود.

  • پیشگیری

  • خطر ابتال به سرطان پستان در زنان، اگر اولین بارداری کامل آن ها در سن جوانتر باشد، کاهش می یابد
  • هر چه زمان شیردهی بیشتر باشد شانس ابتال هم کمتر می شود
  • حفظ وزن مناسـب و پیشـگیری از چاقی مرکزی به خصوص بعد از یائسـگی ( اندازه دور کمـردر زنان کمتر از۸۰ سانتیمتر باشد)
  • پرهیز از مصرف سیگار و مشروبات الکلی
  • ورزش به مدت حداقل ۳۰دقیقه در روز (مانند پیاده روی با سرعت متوسط یا تند)
  • غیر از مصـرف ویتامین دی، شـواهدی دال بـر مفید بودن اسـتفاده از مکمل ها در پیشـگیری از سـرطان وجود نـدارد. با وجود شـواهد مبنی بـر اثربخشـی آن، حتما ً قبل از مصرف با پزشـک مشـورت شـود.
  • درمان سرطان سینه

درمان سرطان سینه می تواند به روش‌های موضعی و عمومی صورت گیرد.از درمان های موضعی می توان به جراحی و پرتو درمانی اشاره کرد. و از درمان های عمومی می توان به هورمون درمانی، شیمی درمانی، درمان بیولوژیک اشاره کرد. در برخی موارد نیز از هردو روش استفاده می شود.از رایج ترین شیوه های درمان جراحی می باشد که در آن یا توده سرطانی یا کل بافت پستان برداشته می شود.

در روش پرتو درمانی (رادیو تراپی) از امواج پرانرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود. این روش معمولا می تواند قبل یا بعد از عمل جراحی صورت گیرد. همچنین وقتی توده بزرگ باشد و با عمل جراحی قابل برداشت نباشد از پرتو درمانی استفاده می شود.

در روش شیمی درمانی از داروهای ضدسرطان استفاده می شود که معمولا به صورت ترکیبی از چند دارو استفاده می شود.این داروها به حالت تزریقی یا خوراکی استفاده می شوند که در هردو ماده شیمیایی به جریان خون وارد و به کل بدن می رود.

درهورمون درمانی معمولا از دو هورمون استروژن و پروژسترون استفاده می شود که این دو نمی گذارند سلولهای سرطانی هورمون مورد نیازشان را دریافت کنند و از بین می روند.

درمان بیولوژیک به سیستم ایمنی بدن برای مقابله با توده سرطانی کمک می کند. به این صورت که معمولا از ماده هرسپتین (Herception) که نوعی پادتن است و در آزمایشگاه ساخته می شود، استفاده می شود و به ورید تزریق می شود. این روش یا به تنهایی یا همراه شیمی درمانی صورت می گیرد.

سرطان پستان در مراحل اولیه معمولا دردی ندارد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این قسمت نباید خالی باشد
این قسمت نباید خالی باشد
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.